Αρχαία Ελληνικά Φύλα

                     Η ιστορία της Ελλάδας σε 10 Λεπτά 


                              Δελφικά Παραγγέλματα 


      Φθιώτιδα - Σταυροδρόμι Ιστορίας και Πολιτισμού


   Μυκηναϊκοί Τάφοι στα Μάρμαρα (Σέλλιανη) Φθιώτιδος

Ιδιότυπος κιβωτιόσχημος Μυκηναϊκός τάφος με πλάκες, που βρέθηκε το 1987 από την αρχαιολόγο Φανουρία Δακορώνια, κατά μήκος  του  αρχαίου  δρόμου που συνέδεε την Ήπειρο & την Θεσσαλία με την Νότια Ελλάδα και την Πελοπόννησο, 4 χιλιόμετρα Νότια του σημερινού οικισμού Μάρμαρα (Σέλλιανη) Φθιώτιδος.         

Στη  θέση  "Ξυνομηλιές" (λίγα  μέτρα  πριν  από τον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία στο Παλαιοχώρι), βρέθηκε την δεκαετία του 1970 (κατά την διάνοιξη του δρόμου) ιδιότυπος κιβωτιόσχημος τάφος με πλάκες, όμοιος με τους Μυκηναϊκούς τάφους που βρέθηκαν το 1987 στα Μάρμαρα (Σέλλιανη) Φθιώτιδος. Το μεγαλύτερο τμήμα αυτού του τάφου δυστυχώς καταστράφηκε ή καλύφθηκε με τσιμέντο και το μόνο τμήμα που διασώθηκε είναι η πλάκα που εικονίζεται στη φωτογραφία και βρίσκεται σήμερα στην άκρη του δρόμου. Σύμφωνα με την παράδοση στο σημείο αυτό υπήρχε αρχαίο νεκροταφείο και από τα μήλα που εναπόθεταν στους τάφους οι συγγενείς των νεκρών φύτρωσαν άγριες μηλιές (Ξυνομηλιές), απ'όπου προήλθε και η ονομασία της θέσης.      

Τα εικονιζόμενα τμήματα από μαρμάρινους γλυπτούς κίονες, που βρίσκονταν στον Ιερό Ναό του Προφήτη Ηλία στο Παλαιοχώρι, τουλάχιστον μέχρι τα τελευταία δύο χρόνια, σήμερα δυστυχώς δεν υπάρχουν στη θέση τους. Πρόκειται για τμήματα από κίονες προχριστιανικού Ναού ή Βωμού, που υπήρχε στην αρχαιότητα στην ίδια θέση που βρίσκεται σήμερα ο Ιερός Ναός του Προφήτη Ηλία και προφανώς στους κίονες αυτούς κρύβεται η ιστορία του Παλαιοχωρίου. Για το λόγο αυτό οι κίονες πρέπει να βρεθούν άμεσα και να τοποθετηθούν στην ίδια θέση (Φωτο: Γιάννης Δ. Παπαναγιώτου, Βιβλ. "Ο Αϊ-Λιάς του Παλαιοχωρίου", σελ. 209, εκδ.1978).             

Ίχνη του οχυρωματικού τείχους και της φρουράς της αρχαίας πόλης των Αινιάνων "Ομίλαι" ή του ομίλου των αρχαίων οικισμών που βρίσκονταν στην ίδια θέση που είναι σήμερα τα Πουγκάκια, το Παλαιοχώρι και το Γαρδίκι Ομιλαίων Φθιώτιδος (Βλ. Σελ. Χάρτες). Το όνομα του Γαρδικίου Ομιλαίων προέρχεται από αυτό το οχυρωματικό τείχος, όπου βρισκόταν η φρουρά (Garde) της πόλης "Ομίλαι" ή του ομίλου των οικισμών. Gardist = Γαρδίκι = Φρουρός - Εθνοφρουρός της πόλης "Ομίλαι" ή του ομίλου των οικισμών = Γαρδίκι Ομιλαίων). Φωτο: Κων/νος Ν. Παπαναγιώτου. Έτος: 2007. Θέση: "Μάρμαρα ή Σπαρτιά" Γαρδικίου Ομιλαίων Φθιώτιδος. (Στην περιοχή αυτή, σύμφωνα με τον Πλούταρχο - ΤΟΜ. ΙΙ, ΧΙΙΙ,  πρωτοεγκαταστάθηκαν οι Αινιάνες περί το 1200 π.Χ).    

Τμήμα από τα οχυρωματικά τείχη στο Πλατύστομο του Δήμου Μακρακώμης Φθιώτιδος. Πρόκειται για ένα ομαλό λόφο που δεσπόζει στην περιοχή του Πλατυστόμου και οι κάτοικοι της περιοχής, αλλά και σύγχρονοι ιστορικοί ερευνητές, θεωρούν την θέση αυτή ως πιθανή Ακρόπολη της Ομηρικής Φθίας. Για το λόγο αυτό τη θέση αυτή την έχουν ονομάσει "Αστέρια", από το οκτάκτινο σήμα που διακοσμούσε το θώρακα της πανοπλίας του Αχιλλέα.    

Βόρεια του οικισμού Φτέρη Φθιώτιδος και απέναντι από τον οικισμό Βίτωλη Φθιώτιδος (επί της κοίτης του ποταμού Σπερχειού), ορθώνεται ένας απότομος λόφος όπου διασώζονται λείψανα αρχαίου φρουρίου. Η θέση αυτή ονομάζεται "Καστρορράχη" και υπάρχουν διάσπαρτα επιφανειακά ευρήματα όπως μεγάλα τμήματα πιθαριών και κεραμιδιών, καθώς και όστρακα της τοπικής κοκκινωπής κεραμικής που χρονολογούνται στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή εποχή. Επίσης, στην ίδια θέση έχουν βρεθεί παλαιότερα και όστρακα της Νεολιθικής Εποχής. Η περιοχή που βρίσκεται πλησίον της "Καστρορράχης", ονομάζεται "Λίμνη ή Σκάλα". Την ονομασία αυτή την διατήρησε από την αρχαιότητα, όταν ο Σπερχειός ποταμός ήταν πλωτός και στη θέση αυτή υπήρχε παραποτάμια λίμνη όπου  έδεναν τα καράβια, όπως μαρτυρούν οι χάλκινοι κρίκοι που βρέθηκαν στη θέση αυτή. Η παράδοση αναφέρει ότι στην περιοχή αυτή βρίσκονταν οι λιμενικές εγκαταστάσεις και τα ναυπηγεία των Μυρμιδόνων στρατιωτών του Αχιλλέα. Επίσης η παράδοση αναφέρει ότι στα ερείπια του φρουρίου της "Καστρορράχης" βρέθηκε παλαιότερα μεταξύ άλλων και ένα ξίφος, που ο απλοϊκός λαός το ονόμασε "ξίφος του Αχιλλέα". Σε γειτονικό λόφο που ονομάζεται "Μηλορράχη",έχει βρεθεί Νεολιθική κεραμική και σύμφωνα με την αρχαιολόγο της ΙΔ΄ Ε.Π.Κ.Α Φανουρία Δακορώνια υπήρχε εκεί Νεολιθικός οικισμός. Η τοποθεσία έχει ανακηρυχθεί αρχαιολογικός  χώρος, σύμφωνα με την υπ' αρίθ. 8945 / 23 - 8 - 1961 Απόφαση της Νομαρχίας Φθιώτιδος (Φ.Ε.Κ 389/ Β΄ 23 -8- 1961). Σήμερα η θέση "Καστρορράχη" και η ευρύτερη περιοχή ταυτίζεται με την αρχαία πόλη των Αινιάνων "Σπέρχεια", η οποία καταστράφηκε το 198 π.Χ από τους Αιτωλούς.           

Δυτικά του οικισμού Φτέρη Φθιώτιδος διασώζονται λείψανα άλλου αρχαίου φρουρίου που περιέχει μία τριγωνική σχεδόν κάτοψη και περικλείει δύο κορυφές ενός λόφου, απ' όπου μπορεί κανείς να επιβλέπει ένα μεγάλο μέρος της κοιλάδας του Σπερχειού. Η θέση αυτή ονομάζεται "Ελληνικά", διότι θεωρείται μία από τις περιοχές όπου βρίσκονταν η Ομηρική Ελλάδα και τα θερινά ανάκτορα του Αχιλλέα. Και αυτή η τοποθεσία έχει ανακηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος, σύμφωνα με την υπ' αρίθ.1154/4 -3- 1964 (Φ.Ε.Κ 91/Β΄ της 19 -3- 1964) Απόφαση της Νομαρχίας Φθιώτιδος.    

Χάλκινο άγαλμα εφήβου 40 περίπου εκατοστών, του 5ου π.Χ αιώνος, που βρέθηκε στη Φτέρη Φθιώτιδος το 1961 και σήμερα φυλάσσεται στο Μουσείο των Δελφών.  

Μαρμάρινο  άγαλμα γυναικός (Αφροδίτης ;) του 1ου π.Χ αιώνος, που βρέθηκε Νοτιοδυτικά της Φτέρης Φθιώτιδος  το 1972 και σήμερα φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Λαμίας.

Η πολύ μεγάλη Αρχαιολογική ανακάλυψη που έγινε πρόσφατα στη Φθιώτιδα. Πρόκειται για  οικισμό του 5.800 - 5.300 π.Χ περίπου. Κατοικήθηκε κατά τη Μέση Νεολιθική Περίοδο από μία  κοινότητα μερικών εκατοντάδων ανθρώπων, οι οποίοι κατασκεύασαν ιδιαίτερα προσεγμένα σπίτια  από πέτρα και πλιθιά, με πέτρινα υποστρώματα δαπέδων. Η ανασκαφή στη θέση "Κουτρουλού Μαγούλα", κοντά στα χωριά Βαρδαλή και Νέο Μοναστήρι Φθιώτιδος, άρχισε το 2001 από την επίτιμο Διευθύντρια του ΥΠΑΙΘΠΑ κ.Νίνα Κυπαρίσση και από το 2010 διενεργείται στα πλαίσια του νέου προγράμματος συνεργασίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Πανεπιστημίου του Southampton, μέσω της Βρετανικής Σχολής Αθηνών, με την συνδιεύθυνση της κ. Νίνας Κυπαρίσση και του κ. Γιάννη Χαμηλάκη. Έχει αποδώσει πολλά και σημαντικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων πολλά πήλινα ειδώλια, που υπερβαίνουν τα 300. Αναλογικά με την εσκαμμένη έκταση ο αριθμός αυτός είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός, ίσως από τους μεγαλύτερους στη Νεολιθική Εποχή της Νότιοανατολικής Ευρώπης. (Δημοσιεύθηκε 9 - 11 - 2012. Πηγή : Μακρακώμης Λόγος - makrakomi. com).