Χάρτης που απεικονίζει την ορεινή και δυσπρόσιτη περιοχή της Ηπείρου, όπου ευρίσκετο το "Σούλι" με τα 11 χωριά του (Σούλι, Κιάφα, Αβαρίκο, Σαμονίβα, Τσικούρι, Περιχάτι, Βίλια, Αλποχώρι ή Αλσοχώρι, Γκιονάλα, Τσεφλίκι ή Παλιοχώρι). Επίσης, ο Χάρτης αυτός απεικονίζει και την ευρύτερη περιοχή με τις εύφορες πεδιάδες της Παραμυθιάς, του Μαργαριτίου, του Φαναρίου κ.λ.π, όπου ευρίσκετο το "Παρασούλι" με τα 70 (περίπου) χωριά του. Οι περιοχές αυτές ήταν τμήμα της αρχαίας Θεσπρωτίας, κοιτίδας του Ελληνισμού. Στις περιοχές αυτές κατοικούσαν στην αρχαιότητα τα πιο γνήσια αρχαία Ελληνικά φύλα (Γραικοί, Σελλοί ή Ελλοί, Έλλοπες, Αινιάνες - Δωδωναίοι, Κασσωπαίοι κ.ά). Μέχρι τον 17ον αιώνα ο πληθυσμός της περιοχής αυτής ήταν Ελληνικός, με ελάχιστους Τούρκους και Αλβανούς. Τον 17ον αιώνα και συγκεκριμένα μετά το δεύτερο αποτυχημένο κίνημα του Μητροπολίτη Λαρίσης - Τρίκκης, Διονυσίου του Φιλοσόφου (1611), οι Οθωμανοί για να επιβάλουν την απόλυτη κυριαρχία τους άρχισαν τον βίαιο και σκληρό εξισλαμισμό των κατοίκων της περιοχής. Οι Έλληνες που αρνούνταν να εξισλαμισθούν εγκατέλειψαν την περιοχή και μέσου του αρχαίου δρόμου που συνέδεε την Ήπειρο και την Θεσσαλία με την Νότια Ελλάδα και την Πελοπόννησο, μετακινήθηκαν και εγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές όπως την ορεινή Θεσσαλία, την Ευρυτανία, την ορεινή Δυτική Φθιώτιδα, την ορεινή Ναυπακτία την Πελοπόννησο κ.ά. Επίσης, την περίοδο αυτή δημιουργήθηκε η "Σουλιώτικη Συμπολιτεία", πάνω στις ορεινές και δυσπρόσιτες περιοχές του Σουλίου. Οι περισσότερες οικογένειες των Σουλιωτών ήταν από την περιοχή αυτή, όπως ο Λάμπρος Τζαβέλας (ο πατέρας του ήταν ιερέας στην περιοχή της Παραμυθιάς και δεν ήταν δυνατόν να εξισλαμισθεί), ο Ζέρβας (από το Ζερβό Άρτας), ο Δαγκλής κ.ά. Το όνομα "Σούλι" που έδωσαν στην ορεινή και δυσπρόσιτη περιοχή που εγκαταστάθηκαν δεν είναι τυχαίο, ήθελαν με το όνομα αυτό να θυμίζουν την αρχαία καταγωγή τους από τους "Σελλούς" (Βλ. Ανδρ. Κάλβος, Κων. Πανταζής, Λαμπ. Κουτσονίκας, Αθαν. Ψαλίδας κ.ά). Αλλά και μετά το 1803-1804, όταν αναγκάσθηκαν από τον Αλή πασά να εγκαταλείψουν το "Σούλι" και να εγκατασταθούν σε άλλες περιοχές, πάλι θέλοντας να θυμίζουν την καταγωγή τους, έδωσαν τα ονόματα των παλαιών χωριών τους όπως: Σούλι, Παλιοχώρι, Σέλλιανη, Φτέρη, Νικολίτσι, Αλποχώρι, "Κράβαρι" = Κραβαρίτες, στην ορεινή Ναυπακτία κ.ά.
|